در این مقاله به بررسی پاسخ فعالیت صفحه 35 زیست شناسی دهم می‌پردازیم. این نوشته تنها یکی از جواب فعالیت های فصل سوم زیست دهم است.
آیا هوای دمی با هوای بازدمی متفاوت است؟
پژوهش‌های دانشمندان در ابتدا، وجود سه گاز نیتروژن، اکسیژن و کربن‌دی‌اکسید را در هوا نشان داد. در این آزمایش، هوای دمی و بازدمی را از نظر مقدار نسبی کربن‌دی‌اکسید بررسی می‌کنیم. اما چگونه می‌توان مقدار کربن‌دی‌اکسید را در هوا تشخیص داد؟
برای انجام این آزمایش می‌توان از محلول آب آهک (بی‌رنگ) یا برم تیمول بلو رقیق (آبی‌رنگ) که معرف کربن‌دی‌اکسید هستند استفاده کرد. با دمیدن کربن‌دی‌اکسید به درون این محلول‌ها، آب آهک شیری‌رنگ و برم تیمول بلو، زردرنگ می‌شود.
۱- دستگاه را مطابق شکل سوار کنید انتهای لوله‌ی بلند را درون محلول و انتهای لوله‌ی کوتاه را در بالای محلول قرار دهید.
۲- به آرامی از طریق لوله‌ی مرکزی، عمل دم و بازدم را انجام دهید. در هنگام دم، در کدام ظرف، حباب هوا مشاهده می‌شود؟ هنگام بازدم چه‌طور؟
۳- دم و بازدم را ادامه دهید تا رنگ معرف در یکی از ظرف‌ها تغییر کند. آن را یادداشت کنید.
۴- چند دقیقه‌ی دیگر نیز به دم و بازدم ادامه دهید و تغییرات بعدی رنگ را در هر دو ظرف مشاهده و یادداشت کنید.
۵- اکنون به پرسش‌های زیر پاسخ دهید:
الف) چرا هوای دمی، به یک ظرف و هوای بازدمی، به ظرف دیگر وارد می‌شود؟
ب) نخست در کدام ظرف تغییر رنگ مشاهده کردید؟
پ) آیا معرف در هر دو ظرف سرانجام تغییر رنگ داد؟ این موضوع چه چیزی را برای ما روشن می‌کند؟
پاسخ سوال 2: در هنگام دم، از انتهای لوله‌ی بلند داخل ظرف (الف) هوا خارج می‌شود. در هنگام بازدم، از انتهای لوله‌ی بلند داخل ظرف (ب) حباب خارج می‌شود.
پاسخ سوال 3: در ظرف (ب) تغییر رنگ مشاهده می‌گردد.
پاسخ سوال 4: با گذشت زمان، تغییر رنگ در ظرف (الف) مشاهده می‌شود.
پاسخ سوال 5
الف: انتهای لوله‌ی بلند متصل به لوله‌ی مرکزی، داخل مایع ظرف (ب) قرار دارد؛ بنابراین هنگام دم، مایع بر اثر مکش ایجادشده، وارد این لوله می‌شود و هوا از لوله‌ی کوتاه متصل به لوله‌ی مرکزی وارد می‌گردد. این هوا از خارج و از طریق لوله‌ی بلند ظرف (الف) وارد این ظرف می‌شود. هنگام بازدم هوای ظرف (الف) راهی برای خروج ندارد و بنابراین هوای زیادی وارد این ظرف نمی‌شود؛ در حالی که هوا از طریق لوله‌ی بلند وارد مایع ظرف (ب) و به‌وسیله‌ی لوله‌ی کوتاه ظرف (ب) خارج می‌شود.
ب: در ظرف مربوط به لوله‌ی هوای بازدمی؛ یعنی ظرف (الف) که حباب‌های هوا از آن خارج می‌شود، تغییر رنگ مشاهده می‌گردد.
پ: بله؛ هوای بازدمی به ظرف (ب) نیز وارد می‌شود که البته مقدار آن کم است. این هوا مستقیما وارد مایع نمی‌شود و تنها با سطحی از ان تماس پیدا می‌کند؛ در نتیجه تغییر رنگ کندتر و به‌صورت تدریجی اتفاق می‌افتد.
من رضا عسگری هستم، مدرس زیست‌شناسی کنکور و امتحان نهایی با بیش از یک دهه تجربه تدریس. از سال ۱۳۹۲ هم‌زمان با ورود به دانشگاه علوم پزشکی گرگان تدریس را شروع کردم و سابقه آموزش در شهرهای مختلفی مانند شیراز، یزد، بوشهر، سمنان و تهران را در کارنامه خود دارم. استفاده از آموزش‌های تصویری و انیمیشنی که مبتنی بر درک مفهومی و تجسمی است، بسیاری از دانش‌آموزان من را به رتبه‌های برتر کنکور رسانده است. در لینک پایین درباره من بیشتر بخوانید:
